Każda osoba prowadząca działalność gospodarczą może do ewidencji środków trwałych dołączyć pojazd samochodowy. Raty za pojazd może wpisywać w koszty prowadzenia firmy. Odpisy amortyzacyjne pozwolą wówczas przedsiębiorcy na odliczenie kosztów, związanych z zakupem i użytkowaniem samochodu, w rozliczeniach przedstawianych urzędowi skarbowemu.
Kalkulator raty amortyzacyjnej
Istotą amortyzacji środków trwałych jest ujmowanie stopniowo ich wartości początkowej w ratach, które są proporcjonalne do ich stopniowego zużycia. Okres, w którym przedsiębiorca wpisuje raty w koszty jest przeważnie zbliżony do realnego czasu używania tego środka w firmie.
Przedsiębiorca wpisując samochód do ewidencji środków trwałych, zgadza się na jedną z pięciu metod amortyzacji, określoną w Klasyfikacji Środków Trwałych. Przepisy narzucają mu też procentową amortyzację. Decydując się na sposób amortyzacji należy przede wszystkim wziąć pod uwagę plany rozwojowe firmy oraz jej obecną sytuację finansową.
WAŻNE: Wartość początkowa środka trwałego to suma kwoty zakupu oraz opłat dodatkowych.
UWAGA! Zarówno samochody osobowe (sklasyfikowane pod numerem KŚT 741), jak i ciężarowe (KŚT 742) amortyzują się stawką 20%.
Nowe firmy także mają możliwość wyboru sposobu amortyzacji. Mogą skorzystać z:
Amortyzacja liniowa to standardowa metoda przeznaczona dla samochodów osobowych zakupionych na firmę. Stawka wynosi 20%. W praktyce oznacza to, że pojazd będzie amortyzowany przez okres 5 lat od jego zakupu.
Przykład: Firma w styczniu 2021 roku zakupiła samochód osobowy o wartości 25 000 zł. Rata miesięcznego odpisu amortyzacyjnego w tym przypadku wynosi 416,67 zł, gdyż:
25 000 zł * 20% = 5 000 zł
5 000 zł / 12 (miesięcy) = 416,67 zł
UWAGA! W każdym przypadku amortyzacji samochodu, ujętego w wykaz środków trwałych firmy, raty wpisuje się do rozliczenia w miesiącu następującym po miesiącu nabycia pojazdu. W praktyce oznacza to, że kupując samochód w styczniu, pierwszego odpisu amortyzacyjnego dokonujemy w lutym.
Amortyzacja liniowa przyspieszona dotyczy tych pojazdów, które ze względu na swoje przeznaczanie (np. pracy w trudnych warunkach) i wymaganą wysoką sprawność techniczną, są wykorzystywane bardzo intensywnie i szybciej się zużywają (np. samochody terenowe, maszyny czy środki transportu używane intensywnie). Współczynnik podwyższenia amortyzacji liniowej takiego samochodu nie może być jednak wyższy niż 1.4. Najwyższą stawką może być 28% (wówczas okres amortyzacji będzie trwał 3 lata i 7 miesięcy).
Przykład: Rata miesięcznego odpisu amortyzacyjnego za samochód używany w trudnych warunkach leśnych, zakupiony przez firmę w styczniu 2021 roku za kwotę 55 000 zł, wynosi 1283,33 zł, ponieważ:
55 000 zł * 20% * 1,4 = 15 400 zł
15 400 zł / 12 (miesięcy) = 1283,33 zł
UWAGA! Dla maszyn i urządzeń ujętych w wykazie Klasyfikacji Środków Trwałych i znajdujących się w grupie 4, 6 i 8 współczynnik podwyższenia amortyzacji liniowej wynosi 2,0.
Stawki amortyzacyjne zwane stawkami ustalonymi, dotyczą tych przedsiębiorców, którzy dokonali ulepszenia zakupionego samochodu i ponieśli koszty wynoszące minimum 30% jego wartości początkowej. Z tej opcji mogą również skorzystać firmy, które nabyły pojazdy wcześniej używane minimum 6 miesięcy przez wcześniejszego właściciela. Ważne, że okres amortyzacyjny wynosi w tym przypadku przynajmniej 30 miesięcy.
Samochód używany to według prawa podatkowego pojazd, który był używany przez minimum 6 miesięcy. Przedsiębiorca, który zdecyduje się na taki typ amortyzacji, ma możliwość indywidualnego ustalenia jej stawek. Musi jednak pamiętać, że okres amortyzacji trwa w tym przypadku 2,5 roku.
Jeśli przedsiębiorca dokonał remontu pojazdu i poniósł koszty wynoszące minimum 30% początkowej ceny samochodu, to według prawa podatkowego uznaje się go za pojazd ulepszony. Może być on wówczas objęty amortyzacją z indywidualnie ustalonymi stawkami. Okres amortyzacji – 2,5 roku.